Zadaniem protetyki stomatologicznej jest odtworzenie prawidłowej czynności i budowy układu stomatognatycznego (jama ustna, mięśnie, nerwy, zęby, stawy). Narzędziami do osiągnięcia tego celu są między innymi uzupełnienia protetyczne.
Podstawowy podział uzupełnień protetycznych obejmuje dwa pojęcia: uzupełnienia ruchome i uzupełnienia stałe. Różnicuje je sposób utrzymania w jamie ustnej. Proteza ruchoma pozwala na samodzielne wyjmowanie jej z ust. Proteza stała osadzona jest na zębach własnych pacjenta, lub uprzednio wprowadzonych wszczepach śródkostnych, czyli implantach. Proteza stała może być przytwierdzona do zębów lub implantów na kilka sposobów.
Uzupełnienia ruchome to:
- Proteza szkieletowa – proteza w przeważającej części składa się z metalu, ma delikatną budowę, opiera się głównie na zębach, a nie na śluzówce. Daje to bardziej fizjologiczne obciążenie podczas żucia. Proteza taka jest zwykle bardzo dobrze tolerowana przez pacjentów.
- Proteza akrylowa – w przeważającej części opiera się na błonie śluzowej, wykonana jest z akrylu. Taka proteza upośledza proces odgryzania i miażdżenia kęsów pokarmowych.
- Proteza overdenture – proteza opiera się po części na implantach lub korzeniach, stąd w dużej mierze obciążenia zgryzowe przenoszone są na implanty lub zęby, a mniejszym stopniu na błonę śluzową.
Uzupełnienia stałe
- Wkład koronowo-korzeniowy – wskazaniem do zastosowania tego uzupełnienia są bardzo zniszczone zęby, leczone kanałowo, na które dzięki wkładowi możliwe jest założenie korony. Stosuje się dwa rodzaje wkładów koronowo-korzeniowych; standardowe i indywidualne. Te drugie w przypadku bardzo zniszczonej korony zęba. Ta metoda wymaga współpracy lekarza z pracownią protetyczną, co wydłuża czas i koszt leczenia.
- Wkład koronowy – służy do odbudowy ubytków w obrębie korony zęba. Może być wykonany z : porcelany, materiałów kompozytowych, różnego rodzaju stopów metali szlachetnych i nieszlachetnych. Najlepszy efekt estetyczny daje wkład porcelanowy, jednak ze względu na wysoką „twardość” bardziej ściera zęby przeciwstawne. Wkład kompozytowy ma twardość zbliżoną do twardości zęba naturalnego, co oznacza że ściera się w takim samym stopniu jak zęby przeciwstawne. Niestety jest nieco mniej estetyczny od wkładu porcelanowego i może ulegać przebarwieniom.
- Korony – stosuje się je w przypadku mocno zniszczonych zębów poprzez różnego rodzaju urazy lub próchnicę. Warunkiem założenia korony jest odpowiednia wysokość zęba- musi on wystawać ponad dziąsło conajmniej na 2-3 mm. Korony mogą być wykonane z porcelany, materiału kompozytowego, stopów metali, także z połączenia wymienionych materiałów.
- Mosty – most to połączone ze sobą przynamniej trzy korony protetyczne, środkowa nie ma podparcia ponieważ znajduje się w miejscu ubytku zębowego.
- Licówki – to cienkie, delikatne uzupełnienia protetyczne naklejane na wargową powierzchnię zęba, wykonane z różnego rodzaju materiałów: porcelana, dwukrzemian litu. Nie osłabiają struktury zęba, poprawiają jego estetykę (kształt, kolor). Nie zalecane po leczeniu kanałowym, mocnym zniszczeniu zęba, lub obecności dużych wypełnień.
Uzupełnienia stałe w oparciu o implanty
Z punktu widzenia fizjologii, biomechaniki i estetyki to najlepsze uzupełnienia protetyczne, najlepiej imitujące naturalne zęby. Na temat tego typu uzupełnień więcej informacji znajdziecie Państwo w innych artykułach na naszym blogu. Przed przystąpieniem do leczenia protetycznego należy bezwzględnie zadbać o stan jamy ustnej, konieczne jest wyleczenie próchnicy i zlikwidowanie stanów zapalnych przyzębia i dziąseł.
Jeśli to konieczne to przeleczenie kanałowo zębów do tego się kwalifikujących. Przeprowadzenie wspomnianego leczenia zminimalizuje ryzyko pojawienia się próchnicy wtórnej, znacznie trudniejszej do zdiagnozowania pod uzupełnieniami protetycznymi. Istotnym elementem warunkującym długość użytkowania uzupełnień protetycznych jest dbałość o higienę jamy ustnej. Pod tym pojęciem kryje się zarówno wysoka jakość codziennych zabiegów higienicznych, jak również profesjonalne zabiegi higienizacji przeprowadzane w gabinetach stomatologicznych. Pacjent powinien pamiętać o wizytach kontrolnych u stomatologa.
Wybór rodzaju odbudowy protetycznej to wspólna decyzja pacjenta i lekarza, uzależniona od wielu czynników, o których lekarz informuje pacjenta po przeprowadzeniu badania klinicznego i wykonaniu diagnostyki obrazowej.
