Pourazowe uszkodzenia zębów to najczęściej skutek różnego rodzaju upadków, uderzeń i zdarzeń komunikacyjnych. W ich wyniku może dojść do złamania, zwichnięcia lub wybicia zęba.
Złamania zęba
Złamanie może dotyczyć korony lub korzenia zęba. Złamanie korony z kolei może mieć miejsce w obrębie szkliwa, szkliwa i zębiny i miazgi.
Leczenie jest zróżnicowane i zależy od tego, którą część korony obejmuje uraz:
- złamanie w obrębie szkliwa to najmniej traumatyczne złamanie, zwykle wymaga wygładzenia brzegów i remineralizacji preparatami fluorkowymi;
- złamanie w obrębie zębiny wymaga rekonstrukcji przy pomocy kompozytu lub rekonstrukcji protetycznej;
- złamanie w obrębie miazgi wymaga leczenia endodontycznego i rekonstrukcji protetycznej lub odbudowy kompozytem.
Złamanie korzenia – sposób leczenia zależy od przebiegu linii złamania. Może ona być poprzeczna, skośna lub pionowa.
- Złamanie poprzeczne najczęściej rokuje dobrze, wymaga leczenia zachowawczego, leczenia endodontycznego i stałej kontroli.
- Złamanie skośne i pionowe – w niektórych przypadkach przy zębach wielokorzeniowych możliwe jest usunięcie złamanego korzenia, leczenie endodontyczne i odbudowa protetyczna na pozostawionym korzeniu. Skośne i pionowe złamanie zębów jednokorzeniowych kwalifikuje je do usunięcia.
Zwichnięcie zęba
Pojęcie zwichnięcia zęba obejmuje kilka rodzajów uszkodzeń. Może to być zwichnięcie boczne, wtłoczenie, wysunięcie, podwichnięcie i wstrząs zęba.
Sposób leczenia tych przypadków jest zróżnicowany. Obejmuje leczenie zachowawcze, endodontyczne, ortodontyczne, także stabilizację zęba poprzez szynę lub ligaturę.
Rozpoczęcie terapii zawsze poprzedzone jest badaniem klinicznym i diagnostyką obrazową (RTG, CT).
Wybicie zęba
Jest to całkowite przemieszczenie zęba poza zębodół. Leczenie polega na replantacji, czyli ponownym umieszczeniu zęba w zębodole. Jeśli dojdzie do pełnej rewaskularyzacji, czyli unaczynienia, to proces leczenia można zakończyć. Jeśli nie, to konieczne jest leczenie endodontyczne. W obu przypadkach uszkodzony ząb należy wyłączyć ze zgryzu i ustabilizować do zębów sąsiednich.
Wszystkie wyżej wymienione urazy zębów wymagają co najmniej konsultacji stomatologicznej, a najczęściej także leczenia. Ważne jest to, aby do minimum skrócić czas pomiędzy urazem a wizytą u lekarza.
