Kwasowa erozja szkliwa to druga najpopularniejsza przyczyna uszkodzenia tkanek twardych zębów- szkliwa, zębiny. Zmiany w diecie XXI wieku w której napoje gazowane (tzw. soft drinks) wiodą prym nad wodą, zdecydowanie przyczyniają się do systematycznego uszkadzania szkliwa.W artykule omówimy dokładnie etiologię choroby, a także podpowiemy Państwu, jak zapobiegać erozji szkliwa.
Co to jest kwasowa erozja szkliwa?
Kwasowa erozja szkliwa to naukowy termin określający uszkodzenie szkliwa na skutek kontaktu z kwasami pochodzenia zewnętrznego lub wewnętrznego. Ten proces chemiczny nie jest powiązany z czynnikami mechanicznymi, lub działaniem bakterii.
Erozja szkliwa prowadzi do nieodwracalnej utraty tkanek twardych zębów.
Objawy erozji szkliwa – jak rozpoznać erozję szkliwa?
Pierwsze objawy ubytku szkliwa najczęściej nie są dostrzegane przez pacjenta. Zazwyczaj Pacjenci odwiedzają gabinet stomatologiczny w momencie gdy nadwrażliwość zębów na pokarmy skutecznie uniemożliwia im normalne funkcjonowanie.
Zdarza się także, że proces erozji zębów jest na bardziej zaawansowanym etapie.Wówczas pacjent może zaobserwować żółtawy odcień przebarwień szkliwa. Dochodzi także do uwidocznienia zębiny.
Zaawansowane ubytki szkliwa charakteryzują się również płaskimi, gładkimi plamami pojawiającymi się na: powierzchniach policzkowych, językowej powierzchni zębów bocznych i podniebiennej powierzchni górnych siekaczy.
Erozja szkliwa – przyczyny
Możemy wyróżnić wewnątrz i zewnątrzpochodne przyczyny odpowiedzialne za postępujący proces erozji szkliwa.
Wewnątrzpochodne przyczyny kwasowej erozji szkliwa
Organizm jest systemem naczyń połączonych, w którym każdy toczący się proces ma wpływ na kolejny. Kwasowej erozji szkliwa często towarzyszą ogólnoustrojowe jednostki chorobowe mające wpływ na stan szkliwa zębów.
Choroba refluksowa przełyku
Najczęstszą wewnątrzpochodną przyczyną kwasowej erozji szkliwa jest refluks żołądkowo-przełykowy. Jest to choroba która dotyczy aż 7% populacji, a aż 36% dorosłych doświadcza objawów tej choroby co najmniej raz w miesiącu.
Choroba refluksowa przełyku (GERD – gastro-esophageal reflux disease) jest główną przyczyną objaw dyspeptycznych wpływających na stan zębów. Choroba we wczesnym stadium uwrażliwia szkliwo zębów, trwająca dłużej powoduje rozwinięcie się kwasowej erozji szkliwa.Według badań efekt erozji jest zwykle widoczny po około roku do dwóch lat trwania choroby.
Scheutzel P.: Etiology of dental erosion-intrinsic factors. Eur. J. Oral Sci. 1996, 104:178-190
Zaburzenia wydzielania śliny
Innym czynnikiem który może być powodem kwasowej erozji szkliwa, są zaburzenia wydzielania śliny. Suchość w jamie ustnej (sialopenia) lub zmniejszone wydzielanie śliny (kserostomia) zaburzają mikrobiom jamy ustnej. Ślina neutralizuje kwaśny odczyn pokarmu. Osoby z zaburzeniem jej wydzielania, po spożyciu kwaśnych produktów zostawiają znaczną ilość kwasów na powierzchni zębów. Powtarzalność tego mechanizmu znacząco zwiększa ryzyko wystąpienia erozji szkliwa.
Bulimia
Dość często erozja szkliwa powiązana jest także z chorobą bulimii. Pacjenci z takim zaburzeniem odżywiania nieustannie narażają swoje zęby na
szkodliwe działanie kwasów żołądkowych. Powodują one degenerację szkliwa, co powoduje jego erozję.
Cukrzyca
Kolejna możliwa przyczyna erozji szkliwa to problemy metaboliczne.Wysoki poziom cukru we krwi często powoduje różne choroby jamy ustnej. Hiperglikemia może być przyczyną suchości w ustach, która uniemożliwia prawidłową neutralizację pokarmów które mogą uszkadzać szkliwo.
Zewnątrzpochodne przyczyny kwasowej erozji szkliwa.
Dieta, używki, styl życia, stosowane leki mają wpływ na stan zdrowia naszych zębów.
Dieta
Składniki codziennej diety w znaczący sposób wpływają na ryzyko rozwinięcia choroby. Częste spożywanie produktów o niskim pH prowadzi do rozpuszczania hydroksyapatytów czyli związków chemicznych tworzących szkliwo zębów.W wyniku stosowania takiej diety szkliwo ulega erozji, co może spowodować odsłonięcia miazgi, lub nawet utratę zęba.
Wbrew powszechnej opinii nie tylko kwasowe pH produktów ma wpływ na nasze zęby. Badania udowadniają że kwasy, które mają zdolność chelatowania (np. cytrynian sodu czy potasu) mogą powodować uszkodzenia w szkliwie zębów, nawet jeśli ich pH jest wyższe niż 4,5.
Ciekawostka: Badania naukowe dowodzą, że osoby będące na diecie wegetariańskiej częściej są narażone na problem uszkodzenia, lub utraty szkliwa. Prawdopodobną przyczyną jest większe spożycie, owoców i soków warzywnych.
Co ciekawe, problem erozji szkliwa często dotyczy również sportowców. Przyczyną jest stosowana przez nich wysoko erozyjna dieta i szczotkowanie zębów zaraz po spożyciu kwaśnego posiłku.1
Leki
Utracie szkliwa sprzyja także spożywanie leków o kwaśnym pH (m.in. aspiryna, preparaty żelaza, kwas askorbinowy). Szczególnie niebezpieczne dla zdrowia Państwa zębów są te farmaceutyki, które wymagają ssania lub żucia. Przyjmowanie ich przez krótki okres czasu nie przyczyni się do erozji szkliwa, natomiast dłuższy okres ich stosowania może skutecznie uszkadzać zęby. Niebezpieczne dla powierzchni zębów mogą być też leki zmniejszające wydzielanie śliny.
Styl życia
Problem erozji szkliwa znacznie częściej dosięga osoby stosujące modne diety oparte o owocowo-warzywne soki. Także nawyk mycia zębów zaraz po takim “posiłku” przyczynia się do uszkodzenia szkliwa, co w konsekwencji może prowadzić do patologii głębszych struktur zębów.
Ciekawostka: Erozja zębów to częsty problem wśród pływaków. Kwas solny zawarty w basenie, który powstaje na skutek rozpuszczenia podchlorynu lub chloru gazowego w wodzie, negatywnie wpływa na szkliwo zębów.2
Kto jest narażony na erozję szkliwa?
Problem erozji szkliwa może dotyczyć każdego z nas.Wśród czynników predysponujących do rozwoju choroby należy wymienić:
● spożywanie dużej ilości napojów gazowanych,
● picie dużej ilości soków (szczególnie z owoców cytrusowych),
● mycie zębów zaraz po zjedzeniu kwaśnego posiłku,
● nieleczone ubytki,
● czynniki ogólnoustrojowe, np. cukrzyca lub bulimia,
● stosowanie past o wysokim współczynniku ścieralności.
Jak zapobiegać kwasowej erozji szkliwa?
Profilaktyka erozji szkliwa jest procesem złożonym i obejmuje:
● ograniczeniu spożycia napojów gazowanych,
● stosowaniu pasty o niskim współczynniku ścieralności,
● kończenie posiłków produktami o neutralnym ph (np. żółty ser),
● żucie gumy z ksylitolem – naturalny cukier brzozowy neutralizuje pH, a samo żucie zwiększa wydzielanie śliny,
● szczotkowanie zębów po dłuższej chwili od zjedzenia kwaśnego posiłku.
Kwasowa erozja szkliwa – leczenie
Niestety kwasowa erozja szkliwa jest procesem nieodwracalnym, który prowadzi do powstania ubytków próchnicowych.Leczenie erozji szkliwa polega na wyeliminowaniu przyczyny która ją powoduje, opracowaniu powstałych ubytków i założenie wypełnień.
W początkowym etapie choroby gdy nie doszło jeszcze do uwidocznienia zębiny, a występuje tylko nadwrażliwość zębów, pomocna może być profesjonalna fluoryzacja. Fluor wspomaga odbudowę szkliwa zębów, dlatego stanowi skuteczne zabezpieczenie przed dalszą jego erozją.
Jeśli erozja zęba jest w bardziej zaawansowanym stadium, to niezbędne jest opracowanie i wypełnienie ubytków materiałami światłoutrwardzalnymi. Czasem niezbędna jest także rekonstrukcja zęba licówkami lub koronami porcelanowymi.
Leczenie kwasowej erozji szkliwa w Krakowie
W naszej klinice mogą Państwo liczyć na kompleksową diagnostykę i leczenie omawianego wyżej schorzenia, a także wszelkich chorób
stomatologicznych. Dysponujemy najnowszym sprzętem diagnostycznym i terapeutycznym, a leczyć Państwa będą najwyższej klasy, doświadczeni specjaliści osiągający doskonałe efekty leczenia, poparte opiniami Pacjentów.
1 https://docplayer.pl/10407608-Prace-oryginalne-wplyw-diety-wege tarianskiej-na-wystepowanie-erozji-zebow-influence-of-vegetarian diet-on-dental-erosion-development.html
https://docplayer.pl/12407990-Ocena-nawykow-higienicznych-i-dietetycz nych-u-sportowcow-w-aspekcie-erozji-zebow.html
2 https://www.czytelniamedyczna.pl/1778,etiologia-i-czynniki-modyfiku jace-erozje-zebow.html
