Postęp w stomatologii w zakresie znieczulenia miejscowego i ogólnego pozwala na przeprowadzenie każdego zabiegu z całkowitym wyeliminowaniem bólu. O wyborze rodzaju znieczulenia decyduje lekarz dentysta i Pacjent. Zdarza się, że decyzja taka musi być poprzedzona konsultacją z lekarzem anestezjologiem i/lub specjalistą leczącym Pacjenta z powodu chorób ogólnoustrojowych.
Rodzaje znieczulenia miejscowego
Lekarz dentysta ma do dyspozycji następujące rodzaje znieczulenia miejscowego:
- powierzchniowe – zaaplikowanie na śluzówkę środka znieczulającego (np. lignokainy) pod postacią żelu lub sprayu;
- nasiękowe – wkłucie igły w okolicę zęba i podanie leku penetrującego do sąsiednich tkanek;
- śródwięzadłowe – aplikacja leku w szparę ozębnową;
- przewodowe – wkłucie w okolicę większego nerwu (zębodołowego dolnego i językowego) i penetracja leku znieczulającego do kilku struktur.
Do leków o działaniu znieczulającym dodaje się leki obkurczające naczynia krwionośne (adrenalinę, noradrenalinę, epinefrynę). Ich działanie polega na:
- wydłużeniu czasu działania znieczulenia,
- zmniejszeniu krwawienia i zmniejszeniu przenikania środka znieczulającego do tkanek, które nie wymagają znieczulenia.
Głównie ze względu na stosowanie leków z tej grupy, Pacjenci którzy przebyli udar mózgu i zawał serca, powinni o tym fakcie zawsze powiadomić lekarza stomatologa.
Przeciwwskazania do znieczulenia miejscowego
Jedynym bezwzględnym przeciwwskazaniem do znieczulenia miejscowego jest uczulenie na środek znieczulający. Zbagatelizowanie tego faktu może doprowadzić do zagrożenia życia Pacjenta. Aby uzyskać pewność, czy jest się uczulonym na takie leki, należy wykonać testy alergiczne.
Jeśli podczas pierwszego znieczulenia nie wystąpiły objawy alergii, nie oznacza to, że nie pojawią się one podczas kolejnych znieczuleń. Pacjent musi poinformować lekarza dentystę o wystąpieniu objawów uczulenia, nawet tych o najmniejszym nasileniu (swędzenie, zaczerwienienie, obrzęk niebędący następstwem ukłucia). Musi także przekazać informację o uczuleniu na inne alergeny (pyłki traw, drzew, pokarmy, roztocza, sierść zwierząt, inne leki).
Pacjenci, którzy przebyli zawał mózgu lub serca, muszą o planowanym zabiegu stomatologicznym poinformować prowadzącego lekarza kardiologa lub neurologa i uzyskać od niego pisemną zgodę na taki zabieg i znieczulenie. Lekarz ten może zarekomendować rodzaj znieczulenia lub użycie (bądź nie) konkretnych leków i szczególne przygotowanie Pacjenta. Jak wcześniej napisaliśmy, do środka znieczulającego często dodawana jest komponenta w postaci leku zwężającego światło naczyń krwionośnych.
Przeciwwskazaniem do użycia adrenaliny, noradrenaliny, epinefryny jest:
- astma oskrzelowa,
- cukrzyca,
- nadczynność tarczycy,
- niewydolność krążenia,
- niektóre choroby i wady serca,
- padaczka,
- niektóre choroby nerek,
- wszystkie jednostki chorobowe z hipertermią,
- nieuregulowane nadciśnienie tętnicze,
- ciąża.
Badania wykazały, że większym zagrożeniem dla kobiety w ciąży i karmiącej piersią jest walka z bólem, niż zastosowanie znieczulenia miejscowego (bez użycia leków obkurczających naczynia!).
U osób z bardzo wrażliwym układem nerwowym podanie leków z w/w grupy może wywołać niepożądane objawy w postaci: kołatania serca, niepokoju, osłabienia, pocenia się a nawet omdlenia.
Jest grupa Pacjentów, u których osiągnięcie efektu znieczulenia jest utrudnione lub niemożliwe. To Pacjenci, u których występują:
- stany zapalne w obrębie znieczulanych tkanek (przyzębie, okolica okołowierzchołkowa),
- zaburzenia metabolizmu spowodowane długotrwałym stosowaniem substancji i leków odurzających i używek,
- anomalie anatomiczne przebiegu znieczulanego nerwu,
- osobnicza wrażliwość na użyty do znieczulenia lek.
Jak długo utrzymuje się efekt bezbolesności po wykonaniu znieczulenia?
Efekt znieczulenia miejscowego utrzymuje się od jednej godziny do 5-6 godzin. Zależy od ilości i rodzaju użytego środka i tempa metabolizmu Pacjenta.
Niepokojące objawy
Jakie objawy, będące konsekwencją znieczulenia, powinny zaniepokoić Pacjenta i skłonić go do kontaktu z lekarzem:
- utrzymujący się efekt znieczulenia powyżej 5-6 godzin, mogący świadczyć o uszkodzeniu nerwu,
- wystąpienie dużego obrzęku i bólu w miejscu podania znieczulenia. Przyczyną może być krwiak lub/i stan zapalny.
Znieczulenie The Wand i sedacja
Nowoczesne urządzenia (systemy) do znieczulenia miejscowego pozwalają na precyzyjne i bezbolesne podanie środka znieczulającego. W naszej klinice używamy najnowszej generacji systemu The Wand, o szczegółach którego możecie Państwo przeczytać w zakładce Sprzęt.
Są sytuacje, np. szczególnie długie zabiegi, wyjątkowa wrażliwość Pacjenta, w których lepszą metodą od znieczulenia miejscowego będzie wykonanie sedacji. Ten rodzaj znieczulenia przeprowadza lekarz anestezjolog, osiągając oprócz całkowitej analgezji, efekt komfortu psychicznego w postaci „płytkiego snu Pacjenta”.
Jak już napisaliśmy, wybór rodzaju znieczulenia to wspólna decyzja lekarza dentysty, lekarza anestezjologa i Pacjenta.
